Bed duanın gücü

Annem son zamanlarında "Ben de artık Allahın olduğuna inanmıyorum" demişti. Devamen "Eğer Allah olsaydı Zabit'e çok bed dua ettim, birini yerine getirirdi" dedi. 

Zabit babamın amcasının oğluydu. Babası Kıtı Hafiz, ömür boyu bize duşmanlık yaptı (Hatta annemin ilk doğurduğu benden büyük erkek kardeşim Ensar'ın daha bebek iken ölümune sebep olmuş) o ölünce oğlu Zabit duşmanlığı devam ettirdi. Tiloların Merdanın kız kardeşi Refiya ile evliydi.

Ninem öldüğünden üç gün sonra Merdan büyük oğlu Süreyya'yı evlendirirken davul zurna ile toy düğün yaptılar. Evleri bizim mereğın alt tarafında idi.

Toplumsal geleneğe göre kısa zaman içinde yakın komşudan ceneza çıkmişsa düğünde, ölüye saygı çalgı çalınmaz. Hatta gelinin babası çalgı çalınmasını istememiş, yaşlı adamı kimse dinlememiş. Annem bizim evden duyulan davul zurna sesini duydukça, biz yasta olduğumuz halde onlar kasıtlı eğleniyor diye gün boyu bed dualar yaptı.

Adnan çocuktu düğüne kaçarak gidip oynamış. Zabit'in büyük oğlu Yaşar da onu alkışlamış. Adnan delirdi.

 Süreya'nın tek oğlu askerde PKK teroris saldırısında öldürüldü. Süreyya kafayı yedi. Devletin verdiği paraları pavyonlarda kadınlara yedirdi. Felç olup sürünerek öldü. Bir seferinde Meryemlerin evinin önünde düşmüş kalkamıyor ağlıyordu. Meryem yetişip kaldırdı. Tabii annem daha önce öldüğünden bunları görmedi. Bunları görünce annemin bed duaları yerini buldu demeye dilim varmıyor ama sonuç o şekilde oldu.

İkiz kulelerin yıkılma sebebi

        Filistin Gazze'deki ağır  bombarduman

Bu gün 11 Eylül; El-Kaide'nin New-York'taki ticaret merkezi ikiz kulelerine uçaklarla 24 yıl önce çarpip yıktiğı günün yıl dönümü.

El-Kaide lideri Usame-bin-Ladinin, bunun sebebinin Amerika'nın İsraile destek vererek Filistinlileri yerlerinden etmeleri, tutuklama ve katliamlar olduğunu söylemişti. Aradan 24 yıl geçmesine, Usame-bin-Ladin'in öldürülmüş olmasına rağmen İsrail Filistin'de yıkımlar ve katliamlar yapmaya devam ediyor, Amerika'da desteğini devam ettiriyor.

D'AMOUR: AŞK

 

Domatesin ana vatanı olan Güney Amerika'dan İspanyollar domatesi Morako'ya getiriyorlar İtalyan tacırler oradan domatesi İtalya'ya getir yorlar. İtalyanca "pomo di Moro" Mağribililer elması adını alıyor. İtalya'dan Fransız tucarlar domatesi Fransaya "Di moro" ismiyle götürüyorlar Fransızca "D'amour'a dönüşüyör" o da aşk anlamına geliyor. Yani domates böyle menem bir gıda.

Bedevra Açmak

.                    Beç

Bedevra:1m boyunda yaş soç (ladin) budaksız tomruğu yarılarak elde edilen, ahşap evlerin çatılarını örtmede kullanılan, 10 cm genişliğindeki tahta. " Bacanın karını attım. Bedevrasi hep çurumiş. Yaylaya gedınca bedevra açmağ lazım"

Beç: 1. Bedevra açmada kullanılan ağaç sapıyla birlikte L şeklinde olan ağır bıçak. 2. Aklını yararlı ışlerde kullanamayan kişi için soylenir. Doğrular kişiden kişiye değişen şeylerdır. Kimin beç kimin akılı olduğu belli olmaz. Akıllının tersi. "Beç galıp Velata yayla yapmiyer. Getmiş Bursada oturiyer."

1961 babam 2,5 yıllık askerliğini bitirip köye dönünce ahşap evimizin bedevrasi iyice çürümüş, yağmur damlaları evin içine giriyordu. Velat yaylasına gidince annemle birlikte ormandan bedavralık tomruk kesip iki öküz arabasını (Kağnı) dolduracak kadar bedevra açtı. Tabii zor iş ormandan kesip taşımak günlerce uğraşıp yarılmış 100x10 cantimetre ebadında tahta haline getirmek.

Taşıma işi bitince öküzleri Arsiyan yaylasına götürme görevi bana verildi. İlk okul birinci sınıf yaşlarında idim. Arsiyan'a hiç gitmemiştim. Babam, "Öküzleri takip et seni götürürler dedi. Arsiyan posta askeri binasına gelince (Bina yeni yapılan inşaat durumunda idi.) öküzler kuzey doğu istikametine yöneldi, ben yaylaların alt tarafında sığır sürüsü gördüm öküzleri oraya götürdüm. Çobanlar bizim öküz sürüsü öküzlerin yöneldiği kuzey doğu istikametinde olduğunu söylediler, geriye dönüp o yöne gidip sürüyü buldum. Öküzleri çobanlara teslim edip, Velat'a geri döndüm.

Babam işini bitirip bedevrayı annemle iki öküz arabasıyla köye getirirken sabaha doğru köy girişinde orman memuru tarafında çevrilip bedevra zapt altına alınıp mahkemeye verilmiş. 

Bedevrayı Ciritdüzü köyü muhtarının karapanına ücretli kötürmeleri için babam görevlendirilmiş. Ben onlara köyde katıldım. Cirit Düzünde Bedevrayı boşaltıp döndük. O mahkemeden babam bir ceza almadı. Daha sonra  boşa giden emeyi için yaptığı araştırmada "Benim bedavrayı Cirit düzü mühtarı çatısına örtmüş dedi." Herhalde muhtar devletten satın almıştır. Yada arada bir dolandırıcılık ve rüşvet olayı vardır.

Dünya'ya hayat veren kılorofilli yeşil bitkiler.

Küresel ısınma havada biriken aşırı karbondioksitin sera etkisi yapmasıyla oluşuyor.

Yeşil bitkiler bu karbondioksiti kullanarak bize besin maddesi üretiyor. Karbondioksitin, bitkilerin kılorofillerli yeşil yapraklarına temas etmesi için bitkiler arasında boşluklar olmalı bu boşluklardan hava sirkülasyonu sağlanması gerekir. O yüzden fideler sık dikilmemeli aralarındaki yabani otlar, sık sık yolunarak temizlenmeli. Bitki kökleri ve gövdesi sayesinde topraktan suyla birlikte anorganik maddeleri alır. Yapraklardaki kılorofiller sayesinde havadaki karbodioksidi kullanarak, kendi genetik yapısına bağlı olarak organik maddeleri sentezlerler, bize yararlı olan meyvelerini üretirler.

Havada aşırı bulunan karbondioksiti azaltarak, Küresel ısınmanın önüne geçerler. 

İlk eğitimdeki zorluklar

Babam askerde iken ilk okula başladım. Ninem ilk gün 25 kuruş verdi. Okulda, 10 kuruşa alfabe kitabı, kurşun kalem, silgi ve defter aldım. Paranın üstü 15 kuruşun 5 kuruşunu kaybettim. 10 kuruşu Ğefo başörtüsünün kulağına düğümledi. Eve getirdik. O güz babam askerden geldi. Okuma yazmayı askerde öğrenmiş banada o yardımcı oldu. Evde başka okuma yazma bilen yoktu. İkinci sınıf okuma kitabını alamadılar. İkinci dönem, okuldan gelirken kayada mahalle girişınde bayır yol çakıl doluydu. Ayağım kaydı kıçımın üzerine düştüm. Kaymaya başladım çakıllarda benimle kayıyordu. Çakıllar arasında kağıt 2,5 lira buldum. Evde babama verdim. Ertesi günü bana okuma kitabı alınmıştı.

Çocukken astıgmatmışım, ne kitaptaki yazıları nede ön sırada oturduğum halde kara tahtadakileri doğru dürüs görüp okuyamıyordum. Liseyi o şekilde bitirdim.

İstanbul'a gidip üç ay sıgortalı çalıştıktan sonra ilk gözlüğü sıgorta aracılığıyla bedava alabildim.

Farklı pişiricilerin gıda maddesine verdiği tatlar

Yaşama dair yazımda, çayı sıcak tutmak için demliğin altında mum yakıyordum. Buda odanın havasını kirletiyordu. Bu durumdan esinlenmiştim.

Deniz kenarında yürürken paslanmaz su ısıtıcı ketil buldum. Deniz getirmişti. Kontak yerleri paslanmıştı. Altta elektrik bağlantı yeri eriyip bozulmuştu. Mumdan kurtulmak için bunun yandan, radyunun kablo bağlantısı giriş pirizi koydum radyonun kablosunu kullanarak suyu elektırıkle ısıtarak çay içmeye başladım. Suyu tüpte kaynatıp çayın üzerine doldurduktan sonra fazlasını buna koyuyor, bardağa dökerken düğmesini acıp kaynatıyor, bardağı tamamlıyorum, fakat çayın tadı değişti hoşlanmadığım bir tada dönuştü. Ben de muma geri döndüm.

Bu durumu ChatGPT'ye sodordum:

ChatGPT:

Şunu dedin:

Kızgın kömür uzerinde pişen et, elektrikli ızgarada pişenden daha lezzetli oluyor. Doğal yakıtlarla kaynayan suyun çayının tadı, elektrikli ısıtıcılardan daha lezzetli oluyor. Elektrikli rezistanslar radyasyonmu yayıyor? 

ChatGPT:

Harika bir gözlem yaptınız — bu tür farklar gerçekten çok kişi tarafından hissedilir. Şimdi bu durumu hem tat farkı hem de elektrikli ısıtıcıların radyasyon yayması açısından açıklayalım:

🔥 1. Neden kömür ateşinde pişen et veya odunla kaynayan çay daha lezzetli?

✅ Sebepler:

Maillard reaksiyonu: Yüksek sıcaklıkta (özellikle açık ateşte) etin yüzeyinde amino asit ve şekerler tepkimeye girer; bu da zengin aromalar ve lezzet verir. Elektrikli ızgarada bu reaksiyon daha sınırlı olur.

Duman aroması: Kömür veya odun kullanıldığında çıkan duman yemeğe siner. Bu duman, özellikle fenoller ve diğer aromatik bileşenlerle ete veya çaya lezzet katar.

Suyun kaynama karakteri: Odun ateşi suyu daha yavaş ve eşit ısıtarak çayın aromasını daha iyi çıkarabilir. Elektrikli ısıtıcılar suyu çok hızlı kaynattığı için çayın "çiçeksi" notaları kaybolabilir.

⚡ 2. Elektrikli rezistanslar radyasyon yayıyor mu?

Evet, ama bu iyonlaştırıcı olmayan türdendir.

🔍 Detay:

Rezistanslar (ısıtıcılar), su ısıtıcıları, fırınlar veya ızgaralar kızdıkça kızılötesi (infrared) ışınlar yayar.

Bu da bir tür ısı radyasyonudur (tıpkı güneşin yaydığı sıcaklık gibi).

Ancak bu radyasyon:

İyonlaştırıcı değildir (DNA’ya zarar veren X-ışını, gama ışını gibi değil),

Sağlık açısından tehlikeli değildir, çünkü sadece ısı taşır.

📌 Özetle:

Elektrikli cihazlar ısı yayarken kızılötesi radyasyon yayar, bu tamamen doğaldır. Mikrodalga fırınlar gibi elektromanyetik dalga kullanan cihazlar ise farklı bir kategoriye girer.

🎯 Sonuç:

Lezzet farkı, sadece sıcaklık değil, doğal yakıtın kimyasal bileşimi ve pişirme tarzından gelir.

Elektrikli rezistanslar radyasyon yayar ama bu zararsız ve doğal bir ısı radyasyonudur.

İstersen, aynı yemeği farklı ısı kaynaklarında pişirme deneyleri veya çay demleme yöntemlerini kıyaslayacak bilimsel açıklamalara da girebiliriz. Hangisi ilgini çeker?